You are currently viewing Archeologia biblijna – Betlejem

Archeologia biblijna – Betlejem

Betlejem (w języku arabkim Bayt Lahm czyli Dom Chleba) to miasto w środkowej Palestynie, położone 8 kilometrów na południe od Jerozolimy. Od wieków jest ośrodkiem kultu religijnego i celem pielgrzymek chrześcijan z całego świata. Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z okresu neolitu, a pierwsza wzmianka o tym miejscu zapisana była już w listach z Tell – el – Amarna w XIV w. p. n. e. W czasach biblijnych Betlejem liczyło około 1000 mieszkańców i było miastem postojowym na drodze z Betel przez Jerozolimę do Hebronu. Tu zmarła i została pochowana Rachela – żona Jakuba. Tu urodził się Dawid, który został namaszczony na króla przez proroka Samuela.

Betlejem jest miejscem narodzenia Chrystusa a także miejscem, w którym składano Mu hołdy. W IV wieku cesarz Konstantyn i jego matka, św. Helena zbudowali na pamiątkę tych wydarzeń Bazylikę Bożego Narodzenia. Jest to jedna z najstarszych chrześcijańskich świątyń i domniemane miejsce przyjścia na świat Syna Bożego. Pierwotny kościół został przebudowany około 530 roku przez cesarza Justyniana. Jest także jedynym budynkiem sakralnym w Ziemi Świętej, który ocalał z najazdu Persów w 614 roku i przetrwał do naszych dni. Do Bazyliki prowadzi niskie wejście zwane Drzwiami Pokory. Każdy pielgrzym musi pochylić głowę, kiedy tamtędy wchodzi. Prezbiterium Bazyliki symbolizujące raj jest oddzielone od nawy głównej ikonostasem. Do dziś zachowały się tylko fragmenty pierwotnych mozaik ściennych. Pod podłogą nawy głównej są mozaiki z czasów Konstantyna. W podziemiach świątyni znajduje się Grota Bożego Narodzenia, a w niej ołtarz Trzech Króli, u stóp którego gwiazda określa miejsce przyjścia na świat Jezusa. Czternaście ramion gwiazdy symbolizuje genealogię Chrystusa. Dookoła umieszczone są lampki oliwne jako znak oczekiwania na przyjście Zbawiciela. W grocie znajduje się także żłobek, w którym co roku w okresie Bożego Narodzenia umieszczana jest figurka Dzieciątka.

Dziś Bazylika należy do katolików (reprezentowanych przez Franciszkanów) oraz prawosławnych Ormian i Greków. Odzwierciedla ona charakter miasta, w którym sąsiadują ze sobą między innymi: meczet, kościół ortodoksyjny ormiański, prawosławny, syryjski i katolicki. Wigilia Bożego Narodzenia rozpoczyna się w godzinach popołudniowych uroczystą procesją zmierzającą do Bazyliki z Placu Żłóbka, a prowadzona jest przez patriarchę łacińskiego. Inne obrządki mają analogiczne procesje w uznanych przez siebie terminach Wigilii. Msza odprawiana w noc Bożego Narodzenia w Bazylice jest największym świętem w Betlejem.22 marca 2000 roku Betlejem odwiedził papież Jan Paweł II. Na Placu Żłóbka przed Bazyliką Narodzenia Ojciec Święty przewodniczył Eucharystii dla około 5 tysięcy wiernych. W homilii papież zaapelował do wiernych w Ziemi Świętej, by podtrzymywali chrześcijańskie dziedzictwo. ,,Święty pocałunek” przekazał chrześcijanom innych Kościołów. Pozdrowił też wspólnotę muzułmańską w Betlejem i zapewnił o modlitwie w intencji „nadejścia nowej ery, zrozumienia i współpracy wśród wszystkich narodów w Ziemi Świętej”. Następnie papież nawiedził Grotę Narodzenia.

opr. Barbara Munk

 

Źródła:

Religia. Encyklopedia PWN

Album „Boże Narodzenie. Betlejem”, wyd. Biały Kruk,

Wiara. pl: papieska pielgrzymka dzień po dniu.

nawakacje.eu/nazaret

globtroter.pl