Wyszukaj
Wraz z rozpoczęciem Wielkiego Postu zapraszamy do zapoznania się z artykułami poświęconymi tematyce Drogi Krzyżowej – Via Crucis.
W pierwszy piątek Wielkiego Postu – historia Drogi Krzyżowej.
Pojęcie „drogi” uważane jest za metaforę ludzkiego życia i postępowania. Ta odwieczna wędrówka symbolizuje codzienny rytm życia a także sposób rozwiązywania problemów i zadań, powołanie, duchową formację oraz osobiste zmagania z przeciwnościami. Człowiek staje na „skrzyżowaniu dróg” w decydujących momentach swojego życia i musi wtedy rozważyć wybór najlepszego kierunku. Droga ludzkiej egzystencji może być wręcz labiryntem, w którym należy szukać właściwych sposobów przejścia przez kolejne odcinki. Towarzyszą temu emocje, pragnienia oraz wciąż nowe cele.
W Starym Testamencie droga ludzkiego wędrowania ukazana jest na przykładzie nomadycznego życia patriarchów, wyjścia Izraelitów z Egiptu do Kanaanu oraz zawiązywania się przymierza pomiędzy Bogiem a Narodem Wybranym. W czasach Nowego Testamentu metafora drogi odnosi się najczęściej do życia i działalności Chrystusa, a następnie do tworzenia się pierwszych wspólnot chrześcijańskich. Jan Chrzciciel nawołuje do „przygotowania drogi Panu, prostowania ścieżki dla Niego”. Następnie Chrystus zachęca ludzi do porzucenia dotychczasowego życia i do pójścia Jego śladami, chociaż zapowiada, że droga ta nie będzie łatwa. Całe życie Nazarejczyka staje się metaforą wędrówki ku Zbawieniu, które rozumiane jest jako przejście ze stanu grzechu i śmierci do wieczności. Jezus pragnie poprowadzić człowieka drogą wiodącą ponad „złem tego świata”. Jego męczeńska śmierć i powrót do żywych postrzegane są w chrześcijaństwie jako źródło odkupienia otwierającego wszystkim wierzącym drzwi do życia w obliczu Boga. Począwszy od Świętego Pawła, chrześcijaństwo rozwija refleksje nad złem i cierpieniem, wyznaczając tym samym drogę z „ciemności do światła”.
Droga Jezusa na Golgotę czyli miejsce kaźni upamiętniona została z czasem nabożeństwem zwanym „Drogą Krzyżową”. Świadectwa biblijne nie zawierają dokładnej informacji o trasie wędrówki Chrystusa. Nawet jej początek, czyli pretorium Poncjusza Piłata, jest obecnie trudne do identyfikacji. Z przekazów historycznych wiadomo, iż droga skazańców dźwigających poprzeczną belkę krzyża przebiegała najruchliwszymi ulicami Jerozolimy, aby odstraszać swym okrucieństwem wrogów rzymskiego imperium. Kult oddawany śladom Chrystusowej katorgi rozszerzył się w początkach naszej ery dzięki licznym pielgrzymom odwiedzającym miasto. Na zidentyfikowanych miejscach stawiano świątynie lub upamiętniano je specjalnymi kamieniami. Nawiedzano je i rozważano związane z nimi zdarzenia. Kult przybrał na sile w wieku IV dzięki działalności Świętej Heleny, której przypisuje się pielgrzymowanie do Ziemi Świętej, odnalezienie pamiątek związanych z Chrystusem oraz ufundowanie Bazyliki Grobu Pańskiego i Wniebowstąpienia w Jerozolimie.
Około 800-900 lat temu, w Europie, pobożność chrześcijan zaczęła się zmieniać. Dawniej więcej mówiono o potędze Boga. Jeśli przedstawiano Chrystusa na krzyżu, to nie cierpiącego, lecz triumfującego. Wynikało to z rywalizacji chrześcijaństwa we wczesnym średniowieczu z kultami pogańskimi. Następnie wyznawcy zaczęli dostrzegać właściwy wymiar Ofiary Zbawiciela: zapragnęli Ją zrozumieć i w niej współuczestniczyć. Wielkim przeżyciem dla Europejczyków okazało się poznanie miejsc Męki Pańskiej podczas wypraw krzyżowych. Wtedy też zaznaczyła się tendencja do wyodrębnienia lokalizacji związanych z drogą Zbawiciela na Górę Czaszki. Kult drogi krzyżowej zaczął się wtedy kształtować w kontekście pobożności pasyjnej, która przejawiała się głównie we współczuciu dla umęczonego Jezusa.
Dwa nowo utworzone zakony, franciszkanie i dominikanie, zaczęli początkowo organizować tzw. nabożeństwa upadków Jezusa. Kiedy franciszkanie, w I połowie XIV wieku, przejęli opiekę nad sanktuariami jerozolimskimi rozwinął się kult „dróg”, czyli przejścia Chrystusa z siedziby Piłata, gdzie zapadł wyrok, na Golgotę, gdzie został wykonany. Z połączenia tych dwóch nabożeństw powstały stacje Drogi Krzyżowej (łac. Via Crucis). Nazwę wprowadził najprawdopodobniej w 1458 roku zakonnik Wilhelm Wey, który odbył liczne pielgrzymki do miejsc kultu.
opr. Barbara Munk
Źródła:
Encyklopedia Religie Świata
Ilustrowany leksykon wiedzy religijnej
Religia, Encyklopedia PWN
Wielka Ilustrowana Historia Kościoła
Wikipedia
„Historia Drogi Krzyżowej: W drodze z cierpiącym Zbawicielem”, Wiara.pl
D. Poczekaj, „Droga – symbolem człowieka i wiary”, poczekaj.pl
