You are currently viewing Archeologia biblijna. Kraina pomiędzy rzekami – Mezopotamia Cz. 2: Akadyjczycy i Asyryjczycy

Archeologia biblijna. Kraina pomiędzy rzekami – Mezopotamia Cz. 2: Akadyjczycy i Asyryjczycy

Imperium akadyjskie było semickim państwem założonym w południowej Mezopotamii przez Sargona Wielkiego w 3 tysiącleciu p. n. e., po pokonaniu sumeryjskiego władcy z Uruk. Akadyjczycy szybko podporządkowali sobie kolejne terytoria. Sumerowie pozostali jednak nadal ważnym czynnikiem w nowo powstałej społeczności, a Akadowie przyswoili sobie wiele ze zdobyczy kulturowych Sumerów i sami wnieśli wiele do dalszego rozkwitu cywilizacji mezopotamskiej. Efektem było stworzenie sumero-semickiej kultury, która przetrwała jeszcze dwa tysiące lat. Monarchowie z dynastii akadyjskiej określali się jako królowie Kiszu oraz jako władcy czterech stron świata, co oznaczało panowanie nad bardzo rozległym terytorium. Stolicą stało się miasto Akad, uważane za niezwykle zamożne ze względu na powiązania handlowe. Potężny port rzeczny na Eufracie był oknem na kupiecki świat w kierunku wschodnim. Do rozwoju państwa przyczyniły się także sukcesy armii, która dostosowała swoje wyposażenie do warunków pustynnych. Ciężkie uzbrojenie wojsk – długie włócznie i potężne tarcze – zastąpiono lekkimi łukami i oszczepami. Imperium akadyjskie osiągnęło niebywały, jak na swój krótki okres istnienia, stopień rozwoju kulturowego. Dowodem trwałego wkładu Akadyjczyków w dziedzinę kultury jest powstanie języka akadyjskiego, który pełnił nawet funkcję języka międzynarodowego. Dynastia władców akadyjskich upadła z na skutek kryzysu wewnętrznego i naporu agresywnych ludów z sąsiednich gór Zagros. Mezopotamia pogrążyła się na około 100 lat w chaosie politycznym.

Asyryjczycy byli plemieniem semickim, który osiedlił się pomiędzy rzeką Tygrys a jej lewymi dopływami. Na tworzenie się kultury asyrejskiej decydujący wpływ mieli Sumerowie i Akadowie. Asyryjczycy byli narodem o wysokiej kulturze, ale odznaczali się niebywałym okrucieństwem. Asyrię nazywano „bezwzględna machina wojenną, zastraszającą wrogów terrorem”. Kolebką Asyrii i pierwszą jej stolicą było wzgórze Asur, ośrodek kultu boga Asura. Początki osadnictwa sięgają pierwszej połowy 3 tysiąclecia p. n. e. następnie stolicę przeniesiono do Niniwy. Państwo asyryjskie było jedną z głównych potęg starożytnego Wschodu. Znaczenie gospodarcze i polityczne Asyrii rosło dzięki kupcom, którzy pośredniczyli w handlu pomiędzy Asyryjczykami a mieszkańcami Azji Mniejszej. W 2. Tysiącleciu p. n. e. Asyria stała się prawdziwą potęgą, a I. tysiącleciu p. n. e. oblegali nawet Jerozolimę. Przez wiele wieków była potęgą militarną, a swoje sukcesy zawdzięczała dyscyplinie i organizacji wojskowej. Niektórzy władcy troszczyli się także o rozwój literatury i sztuki: dwór królewski w Niniwie za czasów króla Assurbanipala był ośrodkiem sztuki, miastem artystów i rzeźbiarzy. Ich płaskorzeźby, którymi ozdabiano świątynie i pałace, przedstawiały władcę na łowach lub podczas bitwy. Adepci szkół dla skrybów przepisywali świeckie i sakralne teksty na potrzeby biblioteki Assurbanipala. Biblia opisuje zarówno naród asyryjski jak i stolicę państwa – Niniwę. Niniwa znajduje się na lewym brzegu rzeki Tygrys, pod dwoma dużymi wzgórzami: Kujundżik i Nebi Janus. Miasto stanowiło duży ośrodek handlowy i religijny, jeden z najważniejszych w tej części świata.

Źródła:

Encyklopedia Religii Świata
Religia. Encyklopedia PWN
ciekawostkihistoryczne.pl
encyklopedia.pwn.pl
diecezja.gda.pl/cykl-katechez-niedzielnych
Miesięcznik „Żywa Archeologia”
pl.wikipedia.org/wiki/Ur_(miasto)
Platforma edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki, „Cywilizacja Mezopotamii”
portalcel.pl/mit-niniwy
vaticannews.va/pl/swiat