Wyszukaj
Koloseum to jedno ze szczytowych osiągnięć rzymskiej architektury, które powstało w okresie panowania dynastii Flawiuszów w latach 75-82 n. e. Zostało wzniesione na terenie wcześniejszego kompleksu pałacowego Nerona i było wzorcowym przykładem rzymskiego budownictwa. W centrum elipsoidalnego amfiteatru znajdowała się olbrzymia arena oddzielona od widowni wysokim murem. Wokół niej wznosiła się czteropiętrowa widownia z ruchomym zadaszeniem, przedzielona szerokimi przejściami. Porządek miejsc ustalony został według hierarchii społecznej. Fasada budowli także miała cztery kondygnacje – trzy dolne o podziałach arkadowych oraz czwartą, którą stanowił mur o podziałach pilastrowych w porządku korynckim. Amfiteatr flawijski był miejscem kultu już od V wieku, a w jego wnętrzu w XV wieku wzniesiono kaplicę Piety. Wcześniej odbywały się tu przedstawienia sakralne poświęcone także tematyce Męki Pańskiej. Miejsce to wybrano ze względu na pamięć o męczeństwie pierwszych chrześcijan, którzy ginęli na arenie Koloseum.
Tradycja Drogi Krzyżowej w Rzymie sięga swoimi korzeniami XVIII wieku, kiedy to grupa wiernych zaczęła gromadzić się wraz z franciszkańskim misjonarzem Leonardo da Porto Mauorizio w klasztorze św. Bonawentury na Wzgórzu Palatyńskim. Kapłan zwrócił się następnie do papieża Benedykta XIV o wyrażenie zgody na utworzenie bractwa i zorganizowanie w Koloseum medytacji związanych z męczeńską drogą Jezusa na Golgotę. Pozwolenie zostało wydane 13 grudnia 1749 roku i w ciągu kilku miesięcy rozpoczęto prace nad budową czternastu stacji drogi krzyżowej wewnątrz amfiteatru. Bractwo prowadziło obrzęd Drogi Krzyżowej w każdy piątek i niedzielę, w różne rocznice i w Wielkim Tygodniu, wędrując wzdłuż Via Sacra do Amfiteatru Flawiuszów. Przez około 100 lat praktyka drogi krzyżowej w rzymskim Koloseum cieszyła się dużym zainteresowaniem wiernych. Ojciec Święty Jan XXIII przywrócił obrzęd Via Crucis w Koloseum w roku 1959. Jego następcy także odprawiali publicznie Drogę Krzyżową wieczorem w Wielki Piątek wraz z setkami wiernych. Początkowo rozważania do poszczególnych stacji czerpano z Pisma Świętego, z tekstów Ojców i Doktorów Kościoła oraz innych świętych. W latach 1970-78 ówczesny Ojciec Święty osobiście prowadził każdą Via Crucis, a rozważania do niej opierał na tekstach biblijnych i pismach m. in. Leona Wielkiego, Augustyna, Franciszka Salezego, Ambrożego i Pawła od Krzyża.
Ojciec Święty Jan Paweł II przejął tę tradycję. Rozważania do Drogi 13 kwietnia 1979 roku zaczerpnął z różnych przemówień. 4 kwietnia 1980 roku wykorzystał do tego treści zawarte w regule św. Benedykta, w roku 1981 – św. Katarzyny Sieneńskiej, w rok później – św. Bonawentury a pisząc rozważania do poszczególnych Stacji na 1 kwietnia 1983 roku, oparł się na pismach św. Anieli z Foligno. W roku 1984 do Drogi Krzyżowej w Wielki Piątek 20 kwietnia, na zakończenie Roku Świętego Odkupienia, Ojciec Święty napisał własne rozważania. Od 1984 roku Ojciec Święty zaczął także zapraszać do przygotowania rozważań inne osoby – także świeckich – ograniczając się do przemówienia końcowego, często improwizowanego. W 1989 roku poprosił o napisanie rozważań swojego przyjaciela Marka Skwarnickiego, poetę i tłumacza. W 2002 roku rozważania napisało czternastu dziennikarzy akredytowanych przy Stolicy Apostolskiej, wśród nich Polak Jacek Moskwa. W 1993 roku po raz pierwszy teksty napisała kobieta – m. Anna Maria Canopi, przełożona opactwa benedyktyńskiego „Mater Ecclesiae” na włoskiej wyspie św. Juliusza, a w rok później – również po raz pierwszy – niekatolik, prawosławny patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I. Po nim jeszcze trzykrotnie autorami rozważań byli członkowie innych wyznań, w tym protestancka mniszka Minke de Vries ze Szwajcarii i ormiański Katolikos Garegin I. W Roku Świętym 2000 rozważania napisał ponownie Ojciec Święty, w rok później zaczerpnięto je z pism kard. Johna H. Newmana w związku z przypadającą wówczas 200. rocznicą jego urodzin.
Ojciec Święty Jan Paweł II darzył nabożeństwo Drogi Krzyżowej wielką czcią.
W Wielki Piątek 25 marca 2005 roku Jan Paweł II nie był już w stanie iść w procesji drogi krzyżowej. Uczestniczył w niej oglądając transmisję telewizyjną, pogrążony w modlitwie. Kiedy procesja zatrzymała się przed XIV, ostatnią, stacją (Złożenie do grobu), dał znak, by przyniesiono mu krzyż. Przez długą chwilę patrzył na niego, a w pewnej chwili osunął się nań, przyciskając do serca i twarzy.
Przez cały pontyfikat Ojciec Święty Jan Paweł II niemal co piątek odprawiał nabożeństwo Drogi Krzyżowej w Watykanie, na dachu Pałacu Apostolskiego. Znajduje się tam 14 stacji wykonanych na polecenie papieża Pawła VI.
opr. Barbara Munk
Źródła:
„Droga Krzyżowa w Koloseum”, radio EM
„Jan Paweł II, Droga Krzyżowa trwa nieustannie”
„Święty Jan Paweł II, Via Crucis, rozważania Drogi Krzyżowej”
K. Tomczak, „Amfiteatr Flawiuszów – Koloseum”, isztuka.edu.pl
M. J. Atienza, „Historia drogi krzyżowej w rzymskim Koloseum”, omnesmag.com
