You are currently viewing Archeologia biblijna. Kraina pomiędzy rzekami – Mezopotamia Cz. 5: Babilonia i Babilon

Archeologia biblijna. Kraina pomiędzy rzekami – Mezopotamia Cz. 5: Babilonia i Babilon

 

Babilonia to starożytne państwo semickie o ustroju teokratycznym, położone na nizinnym terenie Mezopotamii (obecnie obszar południowego Iraku). Król posiadał nieograniczoną władzę i był uważany za przedstawiciela bogów. Gospodarka oparta była o handel, rolnictwo i sadownictwo. Społeczeństwo babilońskie było zróżnicowane wewnętrznie pod względem prawnym i majątkowym, podzielone na pełnoprawnych obywateli, ludzi zależnych i niewolników. Dzieje Babilonii obfitują liczne wojny, głównie o charakterze obronnym. Kraj ulegał najazdom obcych plemion i często przyjmował wpływy z zewnątrz, które miały wpływ na jego dalszy rozwój. Twórcą potęgi Babilonii był Hammurabi, który umocnił Babilonię pod względem politycznym, prawnym i kulturalnym. Król panował przez 43 lata i znany jest jako autor „Kodeksu Praw”. Tekst zapisany pismem klinowym na kamiennej steli odnaleziony został w 1902 roku na terenie dzisiejszego Iranu.

W górnej części stożka przedstawiono króla Hammurabiego, stojącego w pokornej postawie przed bogiem słońca. Intencją Hammurabiego jako prawodawcy było spisanie wszystkich panujących zwyczajów i praw oraz ustanowienie jednolitych norm społecznych. Przez tę kodyfikację dążył też do zatarcia różnic pomiędzy południem a północą rozległego kraju. Kodeks unifikował i systematyzował obowiązujące zasady prawa karnego, procesowego i prywatnego. Znaczna część spisanych praw dotyczyła kwestii ochrony majątku, spraw rodzinnych oraz problemom handlowym, kredytom, umowom, odpowiedzialności z tytułu wynagrodzenia szkody. Mieszkańcy państwa Hammurabiego nie byli równi wobec prawa. O wielkości kary decydował status: wolny czy niewolnik, posiadany majątek lub pełniona funkcja. Prawa ustalone w Kodeksie Hammurabiego są obecnie uważane za największe dzieło legislacyjne starożytności, a cywilizacja babilońska wywarła znaczący wpływ na cały Bliski Wschód. Osiągnięcia kultury i nauki w zakresie astronomii, matematyki, medycyny, architektury, literatury czy rachuby czasu zdobyły za pośrednictwem Greków i Rzymian trwałe miejsce w europejskiej kulturze.

W Babilonii odkryte zostało np. twierdzenie o trójkącie prostokątnym, które obecnie znane jest jako twierdzenie Pitagorasa. Wprowadzono także tygodniową miarę czasu. Zmierzch imperium Hammurabiego przyśpieszyły zmiany etniczne na tym obszarze.
Stolicą państwa babilońskiego było miasto Babilon położone nad Eufratem. Za główną świątynię uważano świątynię ku czci boga Marduka, położoną nieopodal ziguratu Etemenanki. Nazwa ziguratu oznacza „dom, fundament platformy nieba i podziemia”, a jego pochodzenie datuje się na XXI wiek p. n. e. Jego podstawa wynosiła 90 x 90 metrów, a wysokość obejmowała 7 kondygnacji. Ściany były bogato zdobione. Według niektórych badaczy budowla ta przedstawiona została w Starym Testamencie jako wieża Babel. Do czasów współczesnych zachowała się gliniana tabliczka pochodząca z VI wieku p. n. e., na której przedstawiono obraz siedmiokondygnacyjnego ziguratu, a obok postać władcy Nabuchodonozora II. Tabliczka zawiera informację, iż do budowy tej wieży wykorzystano pracę ludzi z różnych stron świata. Najprawdopodobniej budowali ją Izraelici podczas niewoli babilońskiej. Budowlę wieńczyła kaplica, we wnętrzu której – według słów historyka Herodota – znajdował się złoty stół oraz wielkie łoże z kości słoniowej. Poszczególne kondygnacje różniły się kolorem i były poświęcone różnym bóstwom. Podstawowym materiałem budulcowym była suszona cegła gliniana, dlatego platforma nie przetrwała przez kolejne tysiąclecia. Pozostałości stanowiły źródło łatwo dostępnych materiałów budowlanych dla mieszkańców pobliskich miejscowości.

opr. Barbara Munk

Źródła:
Encyklopedia Religii Świata
Religia. Encyklopedia PWN
ciekawostkihistoryczne.pl
encyklopedia.pwn.pl
diecezja.gda.pl/cykl-katechez-niedzielnych
Miesięcznik „Żywa Archeologia”
pl.wikipedia.org/wiki/Ur_(miasto)
Platforma edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki, „Cywilizacja Mezopotamii”
portalcel.pl/mit-niniwy
vaticannews.va/pl/swiat