You are currently viewing Historia Drogi Krzyżowej na ulicach Jerozolimy

Historia Drogi Krzyżowej na ulicach Jerozolimy

Via Dolorosa, czyli Droga Krzyżowa w Jerozolimie

Tradycja odprawiania drogi krzyżowej powstała w Jerozolimie, jako Droga Cierpienia (Via Dolorosa).
Jest to droga prowadząca do bazyliki Grobu Bożego, którą prawdopodobnie przemierzył Jezus Chrystus niosąc krzyż na Golgotę.
W średniowieczu rozpowszechnili ją franciszkanie, którzy oprowadzając pątników, zatrzymywali się przy stacjach przedstawiających historię śmierci Jezusa. Na początku było to siedem lub osiem upamiętniających siedem lub osiem upadków Chrystusa.
Jako pierwszy 14 stacji wprowadził w 1741 roku św. Leonard z Porto Maurizio, który też za zgodą papieża Benedykta XIV założył drogę krzyżową w rzymskim Koloseum. Papież ten w tym samym roku wydał specjalne Breve, na mocy którego stacje drogi krzyżowej zaczęto erygować w kościołach. Nabożeństwo to szczególnie rozwinęło się w Holandii i Włoszech; praktykowało go wielu świętych. Św. Jan Paweł II odprawiał drogę krzyżową w każdy piątek przez cały rok i codziennie w wielkim poście.

Musimy mieć świadomość, że współczesna jerozolimska Via Dolorosa nie biegnie dokładnie po śladach drogi , którą przebył Jezus Chrystus. Pamiętamy, że żydowska Jerozolima z czasów Jezusa Chrystusa została zrównana z ziemią. Dzisiejsze ulice powtarzają w przybliżeniu układ ulic rzymskiego miasta. Według badań archeologów długość Drogi Cierpienia Pana Jezusa wynosiła od 500 do 700 metrów. Część tej trasy została zabudowana, ale znaczna część nadal istnieje.
W pierwszym etapie procesu Jezus stanął wobec żydowskich przywódców religijnych – wobec Wysokiej Rady i stojącego na jej czele Arcykapłana Kajfasza, który sprawował swój urząd w latach 18-36 po Chr. Chrześcijanie okresu bizantyjskiego próbowali mniej lub bardziej skutecznie odnaleźć miejsce pałacu arcykapłana. W jego podziemiach znajduje się cysterna, gdzie Jezus miał spędzić noc po pojmaniu. Miejsce to chrześcijanie oznaczyli znakami krzyża – i w naszych kościołach miejsce to nazywamy „ciemnicą”.

Arcykapłan nie mógł skazać Jezusa na śmierć, gdyż Palestyna znajdowała się wówczas pod rzymską okupacją, dlatego też o świcie następnego dnia Jezus zostaje postawiony przed prokuratorem rzymskim – Poncjuszem Piłatem. Prokurator, który stacjonował w Cezarei Nadmorskiej, przybywał na święta żydowskie do Jerozolimy. Niektórzy sądzą, iż Piłat przebywał wtedy na terenie Twierdzy Antonia, która stanowiła zarówno garnizon, jak i była miejscem nadzoru nad Świątynią od jej północnej strony. Tam miałby odbyć się proces Jezusa przed Piłatem. Na Drodze Krzyżowej w Jerozolimie miejsce to upamiętnia Twierdza Antonia, tzw. Klasztor Biczowania. Proces Jezusa przed Piłatem łączy się z wydarzeniami upamiętnionymi w miejscach sąsiadujących z Twierdzą Antonią. Podczas procesu, Jezus na rozkaz Piłata był biczowany, co upamiętnia Kaplica Biczowania
Sławna Via Dolorosa czyli Droga Krzyżowa w Jerozolimie to ciąg wąskich uliczek i umieszczone przy nich dziewięć stacji Męki Pańskiej. Stacje od X do XIV znajdują się w Bazylice Bożego Grobu.

Droga Krzyżowa rozpoczyna się przy Bramie św. Szczepana (Bramie Lwów). To gwarna muzułmańska dzielnica Starego Miasta. Tradycja Drogi Krzyżowej narodziła się w Jerozolimie w czasach bizantyjskich. Rozpowszechniła się w okresie krucjat. W całym świecie chrześcijańskim było to zasługą franciszkanów. W każdy piątek o godzinie piętnastej zbierają się pielgrzymi, aby przeżyć tajemnicę Drogi Krzyżowej. Miejsca poszczególnych stacji, to czasem ulica, czasem kaplica lub kościół, a czasem niemal środek sklepu z pamiątkami. Stacje są oznaczone metalowymi okrągłymi płytami z wyrytym napisem przymocowanymi do muru. Od 1880 roku pielgrzymów prowadzą franciszkanie.Na dziedzińcu muzułmańskiej szkoły Al-Omariya znajduje się pierwsza stacja. Tu Jezus został skazany na śmierć. Został osądzony i skazany przez Poncjusza Piłata w Twierdzy Antonia, siedzibie garnizonu wojsk rzymskich stacjonujących w Jerozolimie. Była to jednocześnie rezydencja prokuratora. Druga stacja jest przed Kaplicą Skazania i Kościołem Biczowania. Upamiętniają one miejsce, w którym Jezus był biczowany. Tu dano mu do niesienia krzyż a na głowę włożono koronę cierniową, którą upletli żołnierze. Okryli go purpurowym płaszczem.
Przypuszczano, iż stojący na wybrukowanej ulicy (Lithostrotos:) łuk był świadkiem procesu Jezusa, a w jego pobliżu Piłat wypowiedział wobec skatowanego Jezusa słynne słowa: Ecce Homo (Oto Człowiek)

Stacja trzecia i czwarta to pierwszy upadek i spotkanie z Matką. Te stacje odnowili polscy żołnierze jako wotum. Przy trzeciej stacji Jezus upada pod krzyżem pierwszy raz. Tu jest kaplica należąca do katolików ormiańskich. Nad wejściem jest relief przedstawiający Jezusa upadającego pod krzyżem. Czwarta stacja w kościele Matki Bożej Bolesnej upamiętnia chwilę, w której Jezus spotyka się z Matką. Przy stacji piątej centurioni prowadzący Jezusa nakazali Szymonowi Cyrenejczykowi, aby pomógł nieść krzyż. Upamiętniona jest ona w Kaplicy Franciszkanów. Z tego miejsca zaczyna się wejście na Golgotę.
Niedaleko znajduje się stacja szósta. To kościół greckokatolicki czyli Dom św. Weroniki. Według przekazów, Weronika otarła Jezusowi twarz z brudu i kurzu. Na chustce odbiła się twarz Jezusa. Chustka zachowała się do dzisiaj i jest przechowywana w Bazylice św. Piotra w Rzymie. Kościół pod wezwaniem św. Weroniki w Jerozolimie należy do zgromadzenia Małych Sióstr Jezusa. Stacja siódma jest w miejscu, gdzie Jezus upada po raz drugi. Dwie kaplice połączone schodami oznaczają miejsce upadku. Wewnątrz kaplicy znajduje się filar rzymski, na którym prawdopodobnie spisano oskarżenie Jezusa. Kamień z wyrzeźbionym krzyżem umieszczony w murze klasztoru greckokatolickiego św. Charambolosa dokumentuje spotkanie Jezusa z płaczącymi kobietami. Stacja ta miała znajdować się za murami miasta Jerozolimy. To ósma stacja.
Przy stacji dziewiątej następuje trzeci upadek. Oznaczona jest kolumną z czasów rzymskich, a wbudowana jest w drzwi kościoła koptyjskiego. Z tego miejsca Jezus mógł zobaczyć miejsce swojego Ukrzyżowania. To na terenie bazyliki Bożego Grobu znajduje się stacja X, XI, XII, XIII, XIV.
Mroczna i nieco zaniedbana Bazylika kryje w sobie najważniejsze dla chrześcijan miejsca. W I w. po Chr., wychodząc poza mury miasta właśnie tu znajdował się opuszczony kamieniołom, a wydobyty z niego kamień pozostawił wydrążone pieczary, które służyły jako groby. Wśród wyciętych skał, jedna przypominała wyglądem czaszkę (gr. Golgotha, aram. Gulgalta, łac. Calvaria) i w rzeczywistości to właśnie tam znajdowało się miejsce egzekucji.
Według świadectw pielgrzymów z okresu bizantyjskiego chrześcijanie przemierzali drogę z Góry Oliwnej do Getsemani, wchodzili do Jerozolimy poprzez Bramę Szczepana i trasą podobną do dzisiejszej docierali do miejsca śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Współczesna Jerozolimska Droga Krzyżowa rozpoczyna się na terenie dzielnicy muzułmańskiej (dawna twierdza Antonia) i prowadzi gwarnymi ulicami Świętego Miasta Jerozolimy do Bazyliki Grobu Pańskiego.Jerozolimska Via Dolorosa to najważniejszy punkt programu każdej pielgrzymki chrześcijańskiej do Ziemi Świętej.

 

Opracowanie: Elżbieta Wojtan

Źródło:

Miejsca Święte – Jerozolima; Biblioteka GW,
Ziemia Święta – album wydany w Jerozolimie,
Stacja 7.pl,
Jezuici.pl, Podążając Drogą Krzyżową
Wikipedia